İspaniyada 20 min illik balina sümüklərindən hazırlanmış alətlər tapılıb
İspaniyada erkən dövr insanlarının istifadə etdiyi 20 min illik balina sümüyündən hazırlanmış alətlər aşkarlanıb.
Bu barədə Phys.org portalı məlumat yayıb. Tədqiqat Barselona Muxtar Universitetinin Ətraf Mühit Elmi və Texnologiyası İnstitutu (ICTA-UAB), Fransa Milli Elmi Tədqiqat Mərkəzi (CNRS) və British Columbia Universitetinin alimləri tərəfindən aparılıb.
Araşdırma çərçivəsində İspaniyanın Biskay körfəzi ətrafındakı sahilyanı ərazilərdən 83, Bask bölgəsindəki Santa Katalina mağarasından isə 90 sümük alət toplanaraq təhlil edilib.
Alətlərin növü və yaşı kütlə spektrometrisi və radiokarbon tarixlənməsi metodları vasitəsilə müəyyən olunub.
Araşdırmanın rəhbərlərindən arxeoloq Jan Mark Petilon bildirib ki, aşkarlanan sümük alətlər ən azı beş fərqli iri balina növünə aiddir və təxminən 20 min il əvvəlki dövrə təsadüf edir. Bu dövr insanların hələ kənd təsərrüfatına keçmədiyi və köçəri ovçu-toplayıcı həyat sürdüyü mərhələ olub.
Petilon vurğulayıb ki, bu tapıntılar insanların balina qalıqlarını alət kimi istifadə etdiyinə dair məlum olan ən qədim sübutlar sayılır.
Digər arxeoloq Krista Mak Qreys isə bəzi alət nümunələrinin növünün müəyyənləşdirilməsində ZooMS (zooarxeologiya kütlə spektrometrisi) texnologiyasından istifadə edildiyini bildirib.
Tədqiqatın nəticələri nüfuzlu Nature Communications elmi jurnalında dərc olunub.
Niyə əhəmiyyətlidir?
Sahilyanı arxeoloji ərazilər dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi səbəbilə təhlükə altında olduğundan, insan və dəniz məməliləri arasındakı qədim əlaqələri izləmək çətinləşir.
Bu kəşf erkən dövrdə insanların dəniz ekosistemi ilə münasibətləri və balinalarla təmasları barədə anlayışımızı daha da dərinləşdirə bilər.
