Himalay buzlaqları ilə bağlı yeni kəşf elm adamlarını çaşdırıb
Himalay dağlarında buzlaqların azalmasına baxmayaraq, temperaturun düşməsi alimləri təəccübləndirib.
"Nature Geoscience" jurnalında dərc edilən və Avstraliyanın "ABC News" tərəfindən ümumiləşdirilmiş tədqiqat izah edir ki, katabatik küləklər kimi tanınan daha güclü aşağı enən küləklər dağların hissələrinin soyumasına və qurumasına kömək edir, bəzi yerlərdə buzlaqların ərimə sürətini potensial olaraq yavaşladır.
Bu buzlaq reaksiyası əbədi donun və yerli bitki örtüyünün qorunması üçün vəd versə də, Himalay buzlaqlarının reaksiyası əlavə tədqiqat ehtiyacını stimullaşdırır və bu bölgədə və başqa yerlərdə buzlaqların geri çəkilməsini daha yaxşı başa düşmək üçün yol göstərə bilər.
Himalay buzlaqları Asiya yarımadası üçün mühüm su mənbəyidir və 1 milyarddan çox insanı su ilə təmin edir. Buna görə də bu təbii buzlaqların sağlamlığı əhali üçün son dərəcə vacibdir. Buzlaq zonalarının soyudulması faydalı görünsə də, bu fenomenin bəzi nəticələri və fəsadları var.
"Katabatik küləklər aşağı dağ səviyyələrində yağıntıların normalarında dəyişikliklərə və buzlaqlardan yuxarı yüksəkliklərdə yağıntıların azalmasına səbəb olur. Nəticədə buzlaqların kütləsi bir qədər azalıb" - deyə "ABC News"un materialında qeyd edilir.
Katabatik küləklər atmosferin aşağı hissəsindən buzlaqların əmələ gəldiyi yüksək dağlıq ərazilərə rütubətin hava axınının qarşısını alır. Buzlaqlar adətən buzlaqların davamlı kiçilməsinin səbəbi olduğu güman edilən bu axına güvənirlər.
Beləliklə, buzlaq zonalarının soyuması ilk baxışdan müsbət görünsə də, buzlaqların daralma sürətini yavaşlatmaq üçün əhəmiyyətli dəyişikliklərə ehtiyac olduğunu göstərən əsas amillər var.
Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasına görə, insanın səbəb olduğu qlobal istiləşmə təkcə Himalay dağlarında deyil, ümumilikdə buzlaqların daralmasında özünü göstərir. Ərimiş sular Himalay dağlarının və Cənubi Asiyanın qalan hissəsinin əhalisi üçün çox vacib olduğundan, həddindən artıq ərimə və sürətli axıntı dəhşətli nəticələrə səbəb ola bilər.
