Təbiət həyəcan təbili çalır: 3 mindən çox canlı növün nəsli kəsilmək təhlükəsi var
Dünyada 3 mindən çox canlı növ təbii fəlakətlər səbəbindən yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir. Bu növlərin çoxu adalarda və ya zəlzələlərə, qasırğalara və vulkan püskürmələrinə həssas olan ərazilərdə yaşayır. Tədqiqatçılar dərhal qoruyucu tədbirlər görməyi tövsiyə edirlər.
Təbii fəlakətlər məməlilərin, quşların, sürünənlərin və suda-quruda yaşayanların yox olma riskini artırır. Bu fəlakətlər insan tərəfindən törədilən təhlükələrlə qarşılıqlı təsir göstərərək onların mənfi təsirlərini daha da gücləndirə bilər.
Sao Paulo Araşdırma Vəqfi (FAPESP) tərəfindən maliyyələşdirilən bir araşdırma zəlzələ, qasırğa, sunami və vulkan püskürmələri kimi təbii fəlakətlərin 3 mindən çox quru onurğalı növünü yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qoyduğunu təxmin edib.
Tədqiqat qrupu maksimum 1100 yetkin fərd olan və ya 2500 kvadrat kilometrdən kiçik ərazidə yaşayan amfibiya, quş, məməli və sürünən növlərini araşdırıb.
Tədqiqat göstərir ki, növlərin yaşayış yerləri bu təhlükəli təbii hadisələrin baş verdiyi bölgələrlə üst-üstə düşməsi vəziyyətində nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşir.
Tədqiqatın aparıcı müəllifi Fernando Qonçalves bildirib ki, dünyada 8813 növün çox kiçik bir populyasiyası və məhdud yaşayış sahəsi var.
Qonçalvesin sözlərinə görə, bu növlərin 42 faizinə (3722) son 50 ildə bir və ya bir neçə təhlükəli təbii hadisənin baş verdiyi ərazilərdə rast gəlinir.
Tədqiqatın bir hissəsi Qonçalvesin Braziliyadakı Sao Paulo Dövlət Universitetinin (IB-UNESP) Bioelmlər İnstitutunda postdoktorluq tədqiqatı zamanı aparılıb.
Təbii fəlakətlərdən təsirlənən növlərin 70 faizi adalarda yaşayır. Dünyada bu növlərin 34 faizi Meksikanın cənubundan Argentinanın şimalına qədər uzanan neotropik biocoğrafi bölgədə rast gəlinir.
Tədqiqatçılar nəsli kəsilməkdə olan növlərin qorunması üçün ekoloji dəhlizlərin yaradılması, saxlama vəziyyətində çoxalma, populyasiyaların təhlükəsiz ərazilərə köçürülməsi kimi tədbirlərin görülməsini tövsiyə edir.
Bu növlərin qorunması biomüxtəlifliyin qorunması üçün çox vacibdir.
Mənbə: Sciencealert
