Bloomberg: Ukraynadakı müharibə silahlanma yarışına səbəb olub
Rusiyanın Ukraynaya silahlı təcavüzünün başlamasından ötən bir ildə dünyada yeni silahlanma yarışı başlayıb.
Dünyanın hər yerində hökumətlər Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi səbəbindən hərbi doktrinaları, silah ehtiyatlarını, hərbi texnikanı və təchizat marşrutlarını nəzərdən keçirirlər. Hərbi strategiyalar təkcə Avropa ölkələri tərəfindən deyil, həm də ABŞ, Çin, Tayvan və Hindistan tərəfindən nəzərdən keçirilir. Ukraynaya yaxın olan bir çox ölkələr müdafiə xərclərini kəskin şəkildə artırıb, hərbi istehsal gücünü artırıb, xidmətdə olan tankların, artilleriya və hava hücumundan müdafiə sistemlərinin sayını artırıb.
AFN.az xəbər verir ki, Bloomberg analitiklərinin fikrincə, bəzi ABŞ rəsmiləri Avropa və Asiyada təhlükəsizlik vəziyyətini bir-biri ilə əlaqəli və ya vahid hesab edirlər. G7 ölkələrində və bəzi BRİKS ölkələrində nüvə müharibəsindən ərzaq problemlərinə qədər risklər barədə məlumatlılıq artıb.
NATO-da artan hərbi xərclər
NATO-nun müdafiə xərcləri 1980-ci illərdən 2022-ci ilə qədər davamlı olaraq azalıb, lakin Rusiya qoşunlarının Ukraynaya daxil olmasından sonra artmağa başlayıb. 2023-cü ildə Polşanın müdafiə xərcləri iki dəfədən çox artıb. Ölkə büdcəsindən müdafiə sektoruna 97,4 milyard zloti (20,39 milyard avro), daha 30-40 milyard zloti (6,3-8,4 milyard avro) büdcədənkənar ordu fondundan ayrılacaq. Ümumilikdə Polşanın müdafiə xərcləri ÜDM-in 4 faizinə çatacaq.
Ötən il Almaniya ölkənin hərbi büdcəsini maliyyələşdirmək üçün 100 milyard avroluq xüsusi fond yaradıb. Agentliyin məlumatına görə, 2024-cü ildə Almaniyanın müdafiə büdcəsi daha 10 milyard artacaq. Fransa da hərbi xərcləri artırır. Ölkə hökuməti keçən il 2024-2030-cu illər üçün müdafiə xərclərinə 400 milyard avro ayıracağını açıqlayıb ki, bu da keçmiş hərbi xərclərdən üçdə bir qədər çoxdur.
NATO ölkələri hərbi münaqişə baş verəcəyi təqdirdə onların arsenallarının çox tez tükənəcəyindən ehtiyat edirlər. Nəşrin həmsöhbətlərinin fikrincə, bir həftə ərzində Donbassdakı rus hərbçiləri Qərbin Əfqanıstan, Livan, Mali və İraqda 13 illik mövcudluğu zamanı Sezar haubitsasının mərmilərindən istifadə edildiyi qədər ağır artilleriya mərmisi ata bilər. Böyük Britaniya həmçinin hesab edir ki, ölkənin 155 mm-lik artilleriya mərmilərinin bütün ehtiyatı ötən ilin yayında Donbassda gedən döyüşlər zamanı Rusiya hərbçiləri tərəfindən iki gündə, Ukrayna hərbçiləri isə bir həftə ərzində tükənəcəkdi.
hərbi analitik Fransua Heysburq Bloomberg-ə bu haqda maraqlı fikir bildirib: “Bu, soyuq müharibədən sonrakı dövrün sona çatmasının hekayəsidir və 24 fevral 2022-ci ildə başa çatdı. Bütün ordular bundan keçir, çünki indi aydındır ki, heç kimin, o cümlədən ABŞ-ın böyük və gərgin müharibə aparmaq üçün lazım olan ehtiyatları yoxdur”.
Agentlik həmçinin qeyd edir ki, Ukraynadakı müharibə bütün dünyada silahlara nəzarətə mənfi təsir göstərib. Rusiya və ABŞ Strateji Hücum Silahları Müqaviləsi (START) üzrə danışıqları dayandırıb. “The Wall Street Journal” Rusiya tərəfindən START-nın pozulmasının iki epizodu haqqında məlumat verib: nüvə obyektlərinin təftişlərinin qarşısının alınması və sazişin icrası zamanı yaranan maneələri müzakirə etmək üçün görüşməkdən imtina. Görüş noyabrın 29-dan dekabrın 6-dək Qahirədə keçirilməli idi, lakin Rusiya ABŞ-ın düşmənçiliyini əsas gətirərək son anda onu ləğv etdi.
