NASA kosmik stansiyanın insanların üzərinə düşəcəyindən qorxur
Tikintisi 1998-ci ildə başa çatdırılan Beynəlxalq Kosmik Stansiya (BKS) artıq gözlənilən iş vaxtını keçib.
İlkin olaraq stansiyaya 15 illik xidmət müddəti təyin edən NASA tədqiqatçıları ISS-i təhlükəsiz şəkildə məhv etməyin yollarını axtarırlar.
Kosmik Agentliyin Aerokosmik Təhlükəsizliyi Məsləhət Şurasının (ASAP) cümə axşamı keçirilən iclasında rəsmilər stansiyanın nəzarətsiz atmosferə girəcəyi təqdirdə insanların üzərinə düşə biləcəyindən qorxduqlarını bildiriblər.
İclasda bildirilib ki, stansiyanı orbitdən çıxarmaq üçün xüsusi kosmik yedək”tikmək lazımdır.
ASAP prezidenti Patricia Sanders, ISS-in ömrünün sonuna çatacağı günün qaçılmaz olduğunu açıqlayıb və stansiyanın orbiti nəzarətsiz şəkildə tərk etməsinə icazə verəcəklərini vurğulayıb.
Stansiya çox böyükdür və Yer kürəsinin böyük bir hissəsində insanlar üçün həddindən artıq təhlükə yaradacaq deyən Sanders, "Əgər fəlakətin qarşısını almaq istəyiriksə, onu indi maliyyələşdirmək lazımdır" ifadələrini işlədib.
Kosmik gəminin orbitdən çıxması NASA üçün yeni bir şey deyil. Bununla belə, ISS-in ölçüsü daha böyük risk yaradır və daha çox həssaslıq tələb edir.
Ucundan uca 358 metr uzunluğunda olan ISS, qəzaya uğrasa və atmosferi bir hissədə pozarsa, asanlıqla bütün bir stadionu əzə bilər.
NASA bildirir ki, 2030-cu ilə qədər BKS-ni təqaüdə çıxarmaq istəyir və bunu bir növ yedək gəmisi ilə etməyi planlaşdırır.
Müvafiq olaraq, sözügedən yedək gəmisi stansiyanı atmosferə itələyəcək və bu vaxt yanacaq və yox olacaq, ISS hissələrinin yaşayış məntəqələrindən uzaq bir nöqtəyə düşməsini təmin edəcək.
NASA rəsmiləri yedək gəmisinin hazırlanmasına başlamaq üçün təxminən 180 milyon dollar ayrıldığını açıqlayıb. Əslində stansiyanın tikintisi 1 milyard dollara başa gələ bilər.
Bu xərcləri ödəmək üçün NASA gələn il üçün büdcənin 27,2 milyard dollara çatdırılmasını xahiş edib.
Digər tərəfdən, ABŞ prezidenti Co Baydenin iyunda imzaladığı 2023-cü il Maliyyə Məsuliyyəti Aktı, kosmik agentliyin çox güman ki, büdcə kəsirlərinə məruz qalacağı anlamına gəlir.
Sanders bildirir ki, NASA bu ixtisarlar baş verərsə, çətin seçimlər etməli olacaq.
