İnsan saçından 200 dəfə nazik: Həyatı xilas edə biləcək spagetti
London Universitet Kollecinin (UCL) tədqiqatçıları insan saçından 200 dəfə nazik, yeməli olmayan, lakin tibb və sənayedə inqilab edə biləcək spagetti növü hazırlayıblar. Bu ultra nazik spagetti tibbi skelet strukturlarından tutmuş dərmanların çatdırılma sistemlərinə qədər bir çox sahədə istifadə olunma potensialına malikdir.
Bu spagetti bitkilərin qlükozanı saxlamaq üçün istifadə etdiyi nişastadan hazırlanır. Ənənəvi nişasta nanolif istehsalı üsulları böyük miqdarda su və enerji tələb etdiyi halda, tədqiqatçılar ekoloji cəhətdən təmiz bir üsul hazırlayıb və birbaşa undan nanoliflər istehsal ediblər.
Araşdırma qrupundan olan Adam Klank bildirib ki, normal spagetti su və un qarışığının metal dəliklərdən keçirilməsi ilə hazırlanır. "Biz də buna bənzər bir üsuldan istifadə etdik, lakin qarışığı elektrik yükü ilə çəkərək nanolif şəklində spagetti əldə etdik" - deyə o qeyd edib.
Tədqiqatçılar bu spagettini elektrospininq adlı texnikadan istifadə edərək istehsal ediblər.
Bu üsulda iynə uclarından elektrik yükünün köməyi ilə un və maye qarışığı çəkilərək diametri 372 nanometr (metrin milyardda biri) olan liflər yaradılıb.
Tədqiqata UCL aspirantı Beatrice Britton rəhbərlik edib.
UCL Əczaçılıq Məktəbindən professor Qaret Uilyams bildirib ki, bu nanoliflər məsaməli strukturları sayəsində yaraların sağalmasına kömək edə biləcək sarğılar və ya hüceyrələrin özlərini dəstəkləmək üçün əmələ gətirdiyi zülal şəbəkəsini təqlid edən toxuma bərpası üçün istifadə edilə bilər.
Nişasta bol və bərpa olunan bir material olması ilə seçilir. Tədqiqatçılar un istifadə edərək əldə edilən nanoliflərin xərcləri azaltmaq və ətraf mühitə təsirləri azaltmaq potensialına malik olduğunu bildiriblər.
Tədqiqatçılar bu yeni nanoliflərin biouyğunluğunu və onların hüceyrələrlə qarşılıqlı əlaqəsini araşdırmağı planlaşdırırlar. Bundan əlavə, bu materialın miqyaslı istehsalı üçün uyğun şərtlər hazırlanmalıdır.
Bununla belə, bu növ spagetti yeməli deyil.
Tədqiqatın nəticələri "Nanoscale Advances" jurnalının 30 oktyabr 2024-cü il sayında dərc edilib.
