Günəşin qütblərində güclü maqnit tornadoları ola bilər
Amerika Milli Elm Fonduna (NSF) bağlı Milli Atmosfer Tədqiqatları Mərkəzinin (NCAR) tədqiqatçıları kompüter modelləri ilə günəşin qütblərində baş verən tsiklik hərəkətləri (qütb burulğanı) simulyasiya ediblər.
Bu yeni modellər Günəşin qütblərindəki dövrələrin güclü maqnit sahələri tərəfindən idarə olunduğunu göstərir.
Bu, yerdəki tornadolarla müqayisədə əhəmiyyətli bir fərqdir. Yerdəki tornadolar atmosferdəki temperatur fərqlərindən qidalansa da, günəşdəki bu hərəkətlərin maqnit sahələri tərəfindən tətikləndiyi düşünülür.
NCAR-ın baş alimi və tədqiqatın aparıcı müəllifi Mausumi Dikpati "Heç kim günəşin qütblərində tam olaraq nə baş verdiyini dəqiq deyə bilməz" deyib və əlavə edib ki, yeni araşdırma günəşin qütblərində müşahidə etmək fürsəti yarandıqda nə ilə qarşılaşa biləcəyimizə dair ipuçları təqdim edir.
Tədqiqatçılar bildirirlər ki, günəşin qütblərində müşahidə edilən bu dövrələr 55 dərəcə enlik ətrafında baş verir və qütbə doğru hərəkət edir.
Günəşin maqnit sahəsi bu döngələrin yaratdığı sahəyə əks qütblərə malikdir. Buna görə də günəşin 11 illik dövründə (günəş maksimumu) ən aktiv olduğu dövrdə bu dövrələr qütblərə çatdıqda qütblərdəki maqnit sahəsi tərsinə çevrilir.
Alimlər bu dövrələrin əmələ gəlməsi və inkişafı haqqında daha çox şey öyrənmək məqsədilə günəşin qütb bölgələrini müxtəlif bucaqlardan müşahidə etmək üçün kosmik missiya təşkil etməyin faydalı olacağını düşünürlər. Bununla belə, bu cür müşahidələr üçün günəş maksimumunun müddəti bitməlidir. Buna görə düzgün vaxt çox vacibdir.
Araşdırmanın nəticələri noyabrın 11-də "Proceedings of the National Academy of Sciences" jurnalında dərc olunub.
Mənbə: Space
