Milyonlarla insanın DNT-si təhlükə altındadır
Dünyanın ən böyük biotexnologiya şirkətlərindən birinə çevrilən "23andMe" iyirmi ildən çox əvvəl yarandığı gündən milyonlarla insana DNT testi xidmətləri təklif edir. Bununla belə, şirkət hazırda iflas ərəfəsindədir. Bu, şirkətin sahib olduğu böyük miqdarda genetik məlumatın taleyi ilə bağlı narahatlıqları artırır.
Şirkətin baş direktoru Anne Vojcicki müştərilərin məxfiliyinə sadiq qalacaqlarını və mövcud məxfilik siyasətlərini qoruyacaqlarını bildirsə də, milyonlarla istifadəçi narahat olmağa başlayıb.
23andMe birbaşa istehlakçıya genetik test bazarında ən böyük iştirakçılardan biridir. 2006-cı ildə Kaliforniyada qurulan şirkət ilk tüpürcək testini, 2007-ci ildə isə Fərdi Genom Xidmətini istifadəyə verib.
Test 2008-ci ildə "Time" jurnalının "İlin İxtirası" mükafatına layiq görülüb.
2024-cü ildən etibarən "23andMe" dünya üzrə 14 milyon insan üzərində DNT testləri həyata keçirib.
Bununla belə, şirkət son illərdə sürətlə dəyərini itirir. 2023-cü ildə böyük bir məlumat pozuntusu təxminən yeddi milyon istifadəçiyə təsir edib. Bundan əlavə, şirkət 30 milyon dollarlıq sinif əməliyyatı imzalayıb.
Şirkət iflas ərəfəsində olduğu iddiaları ilə gündəmdə olsa da, bu genetik məlumatların gələcəyi qeyri-müəyyəndir.
Şirkətin iflası halında məlumatların üçüncü şəxslərə satılması və ya ötürülməsi riski ola bilər.
"23andMe" müştəriləri öz genetik məlumatlarını qorumaq üçün müəyyən addımlar ata bilərlər.
Ən sadə həll hesabı silmək və gələcək tədqiqatlarda iştirak etməkdən çəkinməkdir. Bununla belə, əvvəllər anonimləşdirilən və tədqiqatda istifadə edilən məlumatları əldə etmək mümkün deyil.
Həmçinin bildirilir ki, hesab silinsə belə, şirkət qanuni öhdəlikləri səbəbindən bəzi məlumatları saxlamağa davam edəcək.
"23andMe" kimi DNT test şirkətlərinin xidmətlərini satın alarkən, onların məlumatların məxfiliyinə dair siyasətlərini diqqətlə nəzərdən keçirmək vacibdir.
