Dünyadakı ağacların üçdə biri yox ola bilər
Mütəxəssislər bütün dünyada ağac növlərinin sürətlə nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşdiyini bildirir və 192 ölkədə ağacların təhlükə altında olduğunu vurğulayırlar.
Araşdırmalara görə, təbiətdəki ağac növlərinin üçdə birindən çoxu nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üz-üzədir. Bu göstərici nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşmiş bütün quş, məməli, sürünən və suda-quruda yaşayan növlərin cəmindən çoxdur.
Bu narahatedici mənzərə dünya liderlərinin təbiəti qorumaq üçün bir araya gəldiyi BMT-nin Bioloji Müxtəliflik Sammitində (ÇNL 16) gündəmə gətirilib. Kolumbiyanın Kali şəhərində keçirilən sammitdə 2030-cu ilə qədər quruların, dənizlərin və okeanların 30%-nin qorunması hədəflənir. Zirvə toplantısında ağacların həyati faydaları və üzləşdiyi təhlükələr bir daha vurğulanıb.
Havanın təmizlənməsi və karbon emissiyalarının azaldılması kimi ətraf mühit funksiyalarına əlavə olaraq, ağaclar minlərlə quş, həşərat və məməlilər üçün ev təmin etməklə ekosistemin tarazlığında mühüm rol oynayır. Lakin son araşdırmalar göstərir ki, təbiətdəki ağacların 38%-i yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir. Bu araşdırma Botanical Gardens Conservation International (BGCI) və Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı (IUCN) tərəfindən 1000-dən çox alimin töhfələri ilə həyata keçirilib.
BGCI-dən Emili Biç bütün dünyada ağacların təhlükə altında olduğunu bildirib və yerli mühafizə səylərinin prioritet olduğunu vurğulayıb.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, ağacların məhvinə səbəb olan ən böyük faktor kənd təsərrüfatı üçün torpaqların təmizlənməsi və ağacların kəsilməsidir. Bundan əlavə, mülayim bölgələrdə ağaclar xəstəliklər və zərərvericilər tərəfindən təhlükə altındadır. Maqnoliya, palıd və ağcaqayın kimi tanınmış növlər ən çox risk altında olan ağaclar sırasındadır.
Londondakı Kyu Kral Botanika Bağının alimləri ağac növlərini qorumaq üçün toxumları toplayır və xüsusi olaraq dendrarilərdə yetişdirirlər.
Kyudan olan mühafizə tədqiqatçısı Stiven Baxman rəqəmlərin həqiqətən şok edici olduğunu deyib. O, biomüxtəliflik böhranının əhəmiyyətinə diqqət çəkərək, "Ağaclar yox olarsa, onlardan asılı olan bir çox növ də yox olacaq" qeyd edib.
Ağaclarla yanaşı digər bitki və heyvan növləri də nəsli kəsilmək təhlükəsi altındadır. Avropanın bir çox yerlərində kirpilər təbii yaşayış yerlərini itirir və bu da onların nəsli kəsilmək təhlükəsi yaradır.
Köçəri quşların istirahət etmək üçün istifadə etdiyi Böyük Britaniyanın böyük sahil ərazilərinin daralması dörd sahil quşu növünü qırmızı siyahıya salıb. Boz cəngəl, dunlin, daş durna və qıvrım kimi quş növlərini qorumaq üçün daha çox tədbir görülməsi tələb edilir.
Mənbə: Al Jazeera
