Marsın İngenuity helikopteri zədələndi - NASA missiyanın tamamlandığını elan etdi
Amerika aerokosmik agentliyi NASA tərəfindən həyata keçirilən Mars vertolyotunun İngenuity missiyası başa çatıb. Tarixdə yad planetin atmosferində havaya qalxan ilk rotor gəmisi 2024-cü il yanvarın 18-də baş verən son uçuşu zamanı zədə alıb. Yanvarın 25-də NASA rəsmi saytında dərc edilən açıqlamada cihazın artıq uça bilməyəcəyi qeyd edilib.
"Başqa bir planetdəki ilk təyyarə olan İngenuity-in tarixi macərası sona çatdı. Bu heyrətamiz helikopter bizim təsəvvür etdiyimizdən daha yüksəklərə uçdu və NASA-ya qeyri-mümkün olanı mümkün etməyə kömək etdi. İxtiraçılıq kimi missiyalar NASA-ya gələcək kosmik missiyalar, Mars və daxili günəş sistemindəki digər obyektlərin gələcək insan tədqiqinə daha yaxşı hazırlaşmaq üçün yol açmağa imkan verir." deyə NASA Administratoru Bill Nelson vurğulayıb.
İngenuity helikopteri 2021-ci ilin fevralında NASA-nın Perseverance roveri ilə birlikdə Marsın Jezero Kraterinin səthinə çatdırılıb. Çəkisi 1,8 kq olan rotor gəmisinin əsas vəzifəsi bu cür maşınların nadir Mars atmosferində istifadə imkanlarını nümayiş etdirmək idi və o, həmin ilin yazında ilk beş uçuşu zamanı bunu uğurla nümayiş etdirib.
Bundan sonra NASA İngenuity missiyasını genişləndirmək və qədim Mars həyatının izlərini axtarmaq və Mars torpağından nümunələr toplamaq üçün planetə gələn Perseverance rover üçün helikopterdən kəşfiyyat helikopteri kimi istifadə etmək qərarına gəlib. Genişləndirilmiş missiya zamanı helikopter missiya alim və mühəndislərinin gözləntilərini əhəmiyyətli dərəcədə üstələyərək daha 67 uçuş həyata keçirib.
İngenuity missiyasının əsas hissəsinin cəmi 30 gün davam etməsi planlaşdırılsa da, helikopter təxminən üç il Marsda işləyib. Ümumilikdə, 72-dən çox missiya, Qırmızı Planetin atmosferində 129 dəqiqə keçirib və səthdən 11 mil (17,7 km) məsafəni qət edib.
Təəssüf ki, Ingenuity yanvarın 18-də son uçuşunda problemlərlə üzləşib. NASA-nın bəyanatında deyilir ki, enişdən bir qədər əvvəl Perseverance ilə helikopter arasında əlaqə müvəqqəti olaraq kəsilib. Sonradan Yerdəki komanda mərkəzi uçan aparatla əlaqəni bərpa edə bilib, lakin yanvarın 18-də cihazın fotoşəkilləri göstərdi ki, onun dörd qanadından biri eniş zamanı zədələnib.
