Ayda suyun necə əmələ gəlməsilə bağlı yeni kəşf edilib
Manoadakı Havay Universitetinin planetoloqunun rəhbərlik etdiyi bir qrup alim Ayda su molekullarının əmələ gəlməsinin əvvəllər məlum olmayan mexanizmini kəşf edib.
Məlum olub ki, Yerin plazma təbəqəsindəki yüksək enerjili elektronlar səthdə aşınma proseslərində iştirak edərək reqolitdə suyun əmələ gəlməsinə kömək edir. Araşdırmanın nəticələri "Nature Astronomy" jurnalında dərc olunub.
Yer maqnitosfer, davranışı maqnit sahəsinin və günəş küləyinin təsiri ilə müəyyən edilən plazma bölgəsi ilə əhatə olunub. Maqnitosfer Günəşdən uzaqlaşan və yüksək enerjili ionlarla dolu uzun quyruq əmələ gətirir. Ayın bu quyruqdan keçdiyi, oksigen ionlarının ayın qütb bölgələrində yerləşən dəmirə hücum etməsinə və onun paslanmasına səbəb olduğu bilinir.
Yeni işdə elm adamları 2008-2009-cu illər arasında Hindistanın "Çandrayaan 1" missiyasında Ay Mineralogy Mapper aləti tərəfindən toplanmış məlumatları təhlil ediblər. Xüsusilə, Ay Yerin maqnitosferinin quyruğundan keçərkən reqolitdə su molekullarının əmələ gəlmə sürətindəki dəyişikliklər qiymətləndirilib.
Ay maqnitoquyruqdan kənarda olduqda, Ayın səthi günəş küləyində yüksək enerjili protonlar tərəfindən bombalanır və bu da suyun əmələ gəlməsinə kömək edir. Gözlənilirdi ki, Ay maqnitosferdə olanda su hasilatı sıfıra enəcək, amma əslində bu, dayanmır. Tədqiqatçıların fikrincə, yüksək enerjili elektronlar reqolitə günəş işığından gələn protonlarla eyni təsir göstərir.
